Istota, esencja, eidos (gr. είδος, łac. essentia) – w filozofii istota ma być samym sednem rzeczy, ich prawdziwą naturą, wiedzą, która wydaje się osiągalna, jeśli tylko jeszcze trochę wgłębimy się w poznanie świata. W prostszej wersji istota bytu to to, co sprawia, że byt jest taki jaki jest, albo że w ogóle jest. (Eidos, w filozofii Arystotelesa oznacza wydobytą z wrażenia umysłu „istotę rzeczy” czyli eidę – obraz umysłowy rzeczy.)